top of page
Εικόνα συγγραφέαΒάγια Ζιώγα

Κάθε χωρισμός, ένας μικρός θάνατος...πως μαθαίνουμε να πενθούμε χωρίς να πεθαίνουμε


Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί κάποιοι άνθρωποι δεν μπορούν να μείνουν στιγμή χωρίς σχέση; Πριν ακόμα ολοκληρωθεί η μία έχουν μπει στην επόμενη. Κάποιοι τους κρίνουν ως ανασφαλείς, κάποιοι ως πολύ δημοφιλείς και αρεστούς. Ίσως να είναι και τα δύο. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι αποφεύγουν να βιώσουν πραγματικά το χωρισμό, που ισοδυναμεί με έναν μικρό θάνατο. Ουσιαστικά αποφεύγουν να βιώσουν το πένθος, δημιουργώντας πολύ γρήγορα μία νέα «ζωή» (νέα σχέση). ¨Και που είναι το κακό;¨ θα σκεφτεί κανείς... Δεν είναι κακό να δημιουργούμε ξανά μετά από μία καταστροφή, ίσα ίσα... Το κακό είναι να μην μπορούμε να αντέξουμε την ¨καταστροφή¨ ούτε δευτερόλεπτο, γιατί στη ζωή θα υπάρξουν καταστροφές που δεν θα μπορούν να αντικατασταθούν άμεσα ό,τι κι αν κάνουμε, και τότε ίσως καταστραφούμε μαζί τους. Όπως ένας πραγματικός θάνατος ενός σημαντικού μας ανθρώπου.


Γιατί όμως μας είναι τόσο δύσκολο να πενθούμε;


Η διαπίστωση ενός θανάτου είναι οδυνηρή γιατί κάθε θάνατος παίρνει μαζί του ένα κομμάτι του εαυτού μας. Κι αυτό γιατί κάθε άνθρωπος ή κατάσταση στη ζωή μας έχει μέσα μας μία αναπαράσταση, σημαντική ή μη. Μία αναπαράσταση εξιδανικευμένη ή υποτιμημένη. Αυτή η αναπαράσταση είναι το κομμάτι του εαυτού μας που έχουμε προβάλει στον άνθρωπο ή τη σχέση. Είναι σα να του έχουμε δώσει ένα καλό κομμάτι μας να μας το προσέχει ή ένα κακό κομμάτι μας για να μπορούμε να το ελέγξουμε από απόσταση. Ουσιαστικά δεν πενθούμε τον άνθρωπο ή τη σχέση που χάθηκε αλλά το κομμάτι μας που χάθηκε μαζί του/της. Όσο πιο πολλά κομμάτια μας προβάλουμε τόσο πιο οδυνηρός θα είναι ο αποχωρισμός. Οι άνθρωποι, λοιπόν, με αλλεπάλληλες σχέσεις αυτό που κάνουν είναι να αλλάζουν γρήγορα χέρια στις προβολές τους. Όταν δεν μπορεί μία σχέση να τις κρατήσει, τις πετάνε απότομα σε άλλα χέρια για να μη τις χάσουν. Γιατί αν τις χάσουν, χάνουν τον εαυτό τους.


Πως μπορούμε να πενθούμε χωρίς να πεθαίνουμε;


Για να μπορέσουμε να αντέξουμε τη ματαίωση του πένθους χωρίς να μας ¨πεθάνει¨ είναι σημαντικό α) να μην προβάλουμε τόσο πολύ και β) να μπορούμε να επανορθώνουμε.

Α) Το πρώτο σκέλος (περί προβολών) επιτυγχάνεται με το να βλέπουμε τον άλλον ρεαλιστικά, να βλέπουμε αυτό που πραγματικά είναι και όχι αυτό που θέλουμε να είναι, επενδυμένος με δικά μας κομμάτια. Αυτό, φυσικά, προϋποθέτει να γνωρίζουμε πολύ καλά τον εαυτό μας.

Β) Το δεύτερο σκέλος, η επανόρθωση, είναι μία σημαντική συναισθηματική ικανότητα. Έχει να κάνει με την αίσθηση ότι κάτι μπορώ να το ξαναφτιάξω. Όχι να το επαναφέρω αυτούσιο, αλλά να ξαναβρώ κάποια από τα χαρακτηριστικά και τις ποιότητές του στη ζωή μου. Όταν χάνω έναν δικό μου άνθρωπο, προσπαθώ να ανακτήσω κάποια από τα χαρακτηριστικά του που μου ήταν σημαντικά, είτε κάνοντας τα δικά μου είτε βρίσκοντας τα σε άλλους σημαντικούς κοντινούς μου ανθρώπους (ή και τα δύο). Εάν για παράδειγμα, χάσω τον πατέρα μου που υπήρξε ένας πολύ εργατικός και δημιουργικός άνθρωπος, προσπαθώ μέσα από τη δική μου εργατικότητα και δημιουργία να επανορθώσω το τραύμα της απώλειας. Τις ποιότητες της σχέσης μου που τελείωσε προσπαθώ να τις βρίσκω και σε άλλες μου σχέσεις και στη σχέση με τον εαυτό μου. Εάν χώρισα από μία σχέση στην οποία ένιωθα σημαντικός, επενδύω σε άλλες σχέσεις της ζωής μου στις οποίες νιώθω έτσι, αλλά κυρίως προσπαθώ να νιώθω σημαντικός για εμένα τον ίδιο.

Αυτό φυσικά δε σημαίνει πως καταπολεμώ τον πόνο και τη στεναχώρια μου για την απώλεια ακαριαία. Ίσα ίσα που χρειάζομαι ένα διάστημα πόνου για να αποχωριστώ αποτελεσματικά αυτό που χάνω. Σημαίνει, όμως, ότι μπορώ να επιβιώσω και στη συνέχεια να ανθίσω και να εξελιχθώ!

Η επανόρθωση χτίζεται ως ικανότητα μεταξύ 6-12 μηνών περίπου σε ένα βρέφος, όταν προσπαθεί να επανορθώσει τη ζημία που θεωρεί ότι έκανε στην καλή του μαμά, καθώς μέχρι πριν λίγο καιρό πίστευε ότι έχει και μία κακή μαμά, στην οποία επιτιθόταν κάθε φορά που εκείνη αργούσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες του. Τώρα που αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι αυτές οι δύο είναι το ίδιο πρόσωπο, προσπαθεί να είναι πιο γλυκό, χαμογελαστό και χαδιάρικο για να επανορθώσει. Αν η μαμά συνεχίζει να είναι παρούσα και φροντιστική, τότε η επανόρθωση είναι επιτυχής. Εάν όμως είναι πολλές ώρες απούσα ή καταβεβλημένη ψυχολογικά, τότε η επανόρθωση δεν επιτυγχάνεται πλήρως και οι ενοχές κυριεύουν το βρέφος. Το βρέφος αυτό μπορεί να γίνει ένας ενήλικας που θα φοβάται ότι θα βλάψει όποιον αγαπά κι έτσι είναι πιθανό είτε να απέχει από συναισθηματικές σχέσεις, είτε να έχει πάντα μία έτοιμη δεύτερη επιλογή σε περίπτωση που πάει κάτι στραβά στην πρώτη (αλλεπάλληλες σχέσεις). Σε καμία από τις δύο περιπτώσεις δεν υπάρχει βαθειά συναισθηματική δέσμευση.

Στην ενήλικη ζωή μπορούμε να μάθουμε την επανόρθωση στις σχέσεις μας προσπαθώντας να δημιουργήσουμε σχέσεις μέσα στις οποίες θα νιώθουμε σημαντικοί και ταυτόχρονα αποδεκτοί για αυτό που είμαστε. Σχέσεις στις οποίες οι άνθρωποι θα μας αντέχουν χωρίς να τους καταστρέφουμε. Μια τέτοια σχέση βιώνουμε και μέσα στην ψυχοθεραπεία, όταν νιώθουμε ότι είμαστε σημαντικοί για τον θεραπευτή μας και ταυτόχρονα δεν τον καταστρέφουμε, παρότι κάποιες φορές του δείχνουμε τα πιο σκοτεινά και δύσκολα κομμάτια μας.


Βάγια Ζιώγα

Ψυχολόγος

345 Προβολές0 Σχόλια

Πρόσφατες αναρτήσεις

Εμφάνιση όλων

Comments


bottom of page