Δεν χρειάζεται να είσαι ο τέλειος... Να είσαι απλά γονιός

Πως βοηθάμε τα παιδιά αλλά και τον εαυτό μας σε αυτές τις ιδιαίτερες συνθήκες;

Το να είσαι γονιός δεν ήταν ποτέ εύκολη υπόθεση, πόσο μάλλον στα τέλη του 2020 όπου πανδημία, τηλεργασία, τηλεκπαίδευση και οικονομική αβεβαιότητα, έρχονται να κάνουν ακόμα πιο δύσκολο το να αισθανθούμε επαρκείς ως γονείς και να διατηρήσουμε μία προσωπική και οικογενειακή ισορροπία.

Με τα σχολεία και πολλούς χώρους εργασίας να μη λειτουργούν, έχουμε να αντιμετωπίσουμε μία νέα και πιο αγχωτική οικογενειακή κατάσταση. Καλούμαστε ταυτόχρονα να δουλεύουμε από το σπίτι, να φροντίζουμε για τις δουλειές του σπιτιού, να προσέχουμε και να φροντίζουμε τα μικρότερα παιδιά, να βοηθάμε με την τηλεκπαίδευση τα μεγαλύτερα, ενώ ταυτόχρονα στερούμαστε την παρέα των φίλων μας, την αγκαλιά των δικών μας ανθρώπων και τις δραστηριότητες που μας αποφόρτιζαν. Την ίδια στιγμή είναι πιθανό να αντιμετωπίζουμε οικονομική ή εργασιακή αβεβαιότητα και όλα αυτά να μας προσθέτουν ακόμα περισσότερη πίεση και ίσως να μας φέρνουν σε σύγκρουση και με το σύντροφό μας. Τι άλλο χρειαζόμαστε για να εξαντληθούμε ψυχικά και σωματικά;

Προσπαθώντας να ανταποκριθούμε σε όλους αυτούς τους ρόλους, είναι πιθανό να νιώσουμε ότι τελικά δεν κάνουμε τίποτα αρκετά καλά. Εδώ είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ζούμε σε μια μοναδική και ιστορική συγκυρία, μια παγκόσμια κατάσταση συναγερμού που κανένας από εμάς δεν είχε αντιμετωπίσει πριν.

• Μην κατηγορείτε τον εαυτό σας εάν δεν αποδίδετε ως συνήθως, είτε αυτό αφορά την εργασία σας, είτε τις δουλειές του σπιτιού είτε την ικανότητά σας να διατηρείτε τα παιδιά συγκεντρωμένα στις σχολικές τους υποχρεώσεις.

• Δείξτε αυτοσυμπόνια και μετριάστε τις προσδοκίες σας ώστε να διατηρήσετε μια αίσθηση ισορροπίας και ταυτόχρονα τα επίπεδα άγχους σας υπό έλεγχο.

Έτσι, θα κάνετε λίγο πιο εύκολη την καθημερινότητα τόσο για την οικογένειά σας όσο και για τον εαυτό σας.

Τηλεκπαίδευση: πως θα βοηθήσoυμε τα παιδιά

Σύμφωνα με έρευνες η τηλεκπαίδευση έχει δυσκολέψει τους περισσότερους γονείς και μαθητές μέχρι σήμερα. Πολλοί είναι οι γονείς που δεν αισθάνονται ότι έχουν τη μαθησιακή ικανότητα να διαβάσουν τα παιδιά στο σπίτι, οι διακοπές δικτύου και τα τεχνικά προβλήματα είναι συχνά, αποσπώντας το παιδί από τη συγκέντρωσή του και απαιτώντας χρόνο από τον γονέα για να βοηθήσει στο πρόβλημα, πολύ συχνά οι διαθέσιμες συσκευές δεν επαρκούν όταν υπάρχουν περισσότερα από ένα παιδιά στο σπίτι, οι αποσπάσεις στο σπίτι είναι περισσότερες για το παιδί...και ο κατάλογος με τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει μια οικογένεια με αυτό το θέμα είναι πολύ μεγάλος.

• Για να αντιμετωπίσετε κατάλληλα αυτά τα θέματα χρειάζεται αρχικά να δείξετε κατανόηση και ενσυναίσθηση στα ίδια τα παιδιά. Όλα αυτά είναι και για εκείνα μία αγχωτική κατάσταση που μπορεί να τα μπερδεύει και να τα φοβίζει. Γι’ αυτό είναι πιθανό να μην ενεργούν όπως συνήθως και να έχουν μειωμένη απόδοση. Αντί να τα κατηγορείτε, προσπαθήστε να κατανοήσετε και να μειώσετε το άγχος τους, μαζί και το δικό σας. Δεν ωφελεί να έχετε μη ρεαλιστικές προσδοκίες είτε από εκείνα είτε από τον εαυτό σας. Παράλληλα, θα είναι βοηθητικό για εσάς να διατηρείτε επαφή με τους εκπαιδευτικούς αλλά και γονείς άλλων παιδιών, ώστε να μένετε ενημερωμένοι για τις εξελίξεις και να μη νιώθετε μόνοι.

• Ακόμη θα ήταν αρκετα βοηθητικό να δημιουργήσετε μία νέα καθημερινή ρουτίνα μιας και η προηγούμενη έχει διαταραχθεί. Αυτό θα δώσει στα παιδιά μια αίσθηση κανονικότητας και σταθερότητας σε μια κατά τα άλλα ασταθή περίοδο. Το νέο σας πρόγραμμα θα περιλαμβάνει χρόνο για τις ώρες του σχολείου, για επιπλέον διάβασμα, για τα φροντιστηριακά μαθήματα (εφόσον υπάρχουν), συγκεκριμένο χρόνο για φαγητό, αλλά και χρόνο για ξεκούραση και παιχνίδι. Το πρόγραμμα σας μπορεί να είναι όσο ευέλικτο χρειάζεστε ώστε να μπορείτε να το ακολουθείτε καθημερινά. Εάν είναι εφικτό (σύμφωνα με το μέγεθος του σπιτιού σας και της οικογένειάς σας), μπορείτε να ορίσετε συγκεκριμένο χώρο εργασίας για κάθε μέλος της οικογένειας.

• Τέλος, μπορείτε να θέτετε μικρούς καθημερινούς στόχους που να σχετίζονται με την μαθησιακή πρόοδο και την τήρηση του προγράμματος και στο τέλος της μέρας (ή το Σαββατοκύριακο) να γιορτάζετε την ολοκλήρωσή τους. Δεδομένου ότι έχουμε χάσει πολλές ευκαιρίες διασκέδασης τελευταία, είναι πολύ ευχάριστο να έχουμε κάτι να περιμένουμε ως «μικρή χαρά». Ακόμα καλύτερα θα ήταν να μπορεί να συμμετέχει όλη η οικογένεια σε αυτή την επιβράβευση.

Πως θα ανακουφίσουμε το άγχος των παιδιών

Με όλα όσα ακούγονται από την τηλεόραση και τις συζητήσεις των ενηλίκων σχετικά με την πανδημία, τα παιδιά είναι πιθανό να φοβούνται. Επίσης, τα παιδιά επηρεάζονται αρκετά από το άγχος των «σημαντικών ενηλίκων» με τους οποίους συμβιώνουν. Γι΄αυτό η ανάγκη να τα ανακουφίσουμε από τους φόβους τους και να τα διαβεβαιώσουμε για τη σωματική και συναισθηματική τους ευημερία είναι πιο επιτακτική από ποτέ.

• Τους μιλάμε τη γλώσσα που καταλαβαίνουν. Προσαρμόζουμε, δηλαδή, το λεξιλόγιό μας στην ηλικία του παιδιού. Δε χρειάζεται να τα φορτώνουμε με περιττές πληροφορίες που μπορεί να τα τρομοκρατούν. Μπορούμε απλά να απαντάμε στις ερωτήσεις τους με ειλικρίνεια αλλά όχι σκληρότητα και παραδείγματα από την καθημερινότητά τους που να καταλαβαίνουν.

• Απενοχοποιούμε την ευαλωτότητα. Οι συνθήκες που ζούμε είναι πιθανό να προκαλούν επιπλέον άγχος, φόβο και πίεση που μπορεί να οδηγούν σε επιπλέον συγκρούσεις μέσα στο σπίτι. Αν νιώσετε ότι απογοητεύεστε ή ότι χάνετε την ψυχραιμία σας, δώστε λίγο χρόνο στον εαυτό σας και στη συνέχεια ζητήστε συγνώμη και πείτε πως νιώσατε. Είναι σημαντικό να είστε ειλικρινείς με τα συναισθήματά σας απέναντι στα παιδιά και ταυτόχρονα να τα ενθαρρύνετε να μιλάνε και εκείνα για όσα νιώθουν και να μην κρύβουν τη δυσφορία τους.

• Είμαστε ένα υγιές πρότυπο. Είναι εντυπωσιακό το πόσο τα παιδιά μιμούνται συμπεριφορές των γονιών τους. Εάν φροντίζουμε τον εαυτό μας σωματικά και ψυχικά, και παράλληλα σεβόμαστε και προστατεύουμε τους άλλους, είμαστε ένα θετικό παράδειγμα που σίγουρα θα βοηθήσει τα παιδιά.

Και φυσικά, κάτι που χρειαζόμαστε όλοι αυτό το διάστημα είναι επιπλέον αγάπη και στοργή. Δώστε τη τόσο στα παιδιά σας όσο και στον εαυτό σας. Μέσα σε μία ζεστή αγκαλιά όλα περνούν και γίνονται καλύτερα..!

Βάγια Ζιώγα

Ψυχολόγος